Directe Orale Anticoagulantia (DOAC)
Directe Orale Anticoagulantia (DOAC), voorheen ook wel Nieuwe Orale Anticoagulantie (NOAC) genoemd, behoren tot de nieuwe generatie antistollingsmiddelen. In tegenstelling tot vitamine K-remmers stoppen DOAC’s de werking van één specifiek stollingseiwit.
Gebruik
Sinds 2016 zijn de DOAC’s de eerste keus als antistollingsmedicijn in het geval van:
- Behandeling en preventie van een (herhaalde) trombosebeen en longembolie
- Voorkomen van trombose bij knie-en heupoperaties
- Voorkomen van beroerte en systemische embolie bij boezemfibrilleren
DOAC’s zijn makkelijk in gebruik: u krijgt een vaste dosering voorgeschreven. Elke dag slikt u dezelfde hoeveelheid tabletten. U hoeft niet naar de trombosedienst voor regelmatige INR-metingen en bloedcontroles. DOAC’s werken snel en voeding verstoort hun werking niet. Sinds 2016 mogen ook huisartsen DOAC’s voorschrijven.
Verschillende DOAC’s
Er zijn in Nederland op dit moment 4 geregistreerde DOACs:
- dabigatran (Pradaxa)
- apixaban (Eliquis)
- edoxaban (Lixiana)
- rivaroxaban (Xarelto)
Dabigatran remt het geactiveerde stollingseiwit IIa (trombine). De andere 3 DOAC’s remmen het geactiveerde stollingseiwit factor Xa.
Om de behandeling met DOAC’s te laten slagen is het van groot belang dat u de tabletten strikt volgens voorschrift van uw specialist inneemt. DOAC’s werken kortdurend en zijn dus weer snel uit uw lichaam verdwenen. Als u de tabletten vergeet in te nemen, neemt daardoor uw risico op trombose snel toe.
Voor een meer specifieke beschrijving van de werking en bijwerkingen van de middelen kunt u op het door u gebruikte middel klikken: dabigatran (Pradaxa), rivaroxaban (Xarelto), apixaban (Eliquis) en edoxaban (Lixiana).
Voordelen
- Er is geen controle van de trombosedienst nodig
- Elke dag worden dezelfde hoeveelheid tabletten ingenomen
- DOAC’s werken meteen, er hoeft geen spiegel in de bloed opgebouwd te worden en de werking is 12 tot 24 uur
- DOAC’s kennen minder bijwerkingen dan Vitamine K remmers; de kans op een hersenbloeding blijkt kleiner
- Voeding en alcohol hebben minder invloed op de werking van de middelen.
Nadelen
- Doordat er geen controle door de trombosedienst is, is er ook geen geheugensteun de middelen te gebruiken, en zou u het middel vaker kunnen vergeten. U loopt dan weer een groter risico op trombose
- Voor edoxaban is er nog geen antidotum die een door het medicijn veroorzaakte vervelende bloeding kan stoppen. Voor echte noodsituaties zoals bij acute operaties is echter wel een protrombinecomplex beschikbaar.
Doelgroepen
Niet iedereen komt in aanmerking voor het gebruik van DOAC’s. Of de DOAC’s bijvoorbeeld geheel veilig zijn bij oudere patiënten of bij patiënten met een verminderde nier- of leverfunctie moet nog beter worden onderzocht. Deze studies vinden momenteel plaats, op advies van de Gezondheidsraad. Verder zijn worden DOAC’s afgeraden bij:
- Zwangerschap
- Kunsthartklep
- Antifosfolipidensyndroom.
Antidotum
Bij acute bloedingen, bijvoorbeeld na een ongeluk of spoedoperatie, zijn er een aantal mogelijkheden op het bloedingsrisico van de DOAC op te heffen.
- Idarucizumab (merknaam Praxbind) remt de werking van dabigatran
- Andexanet alfa (merknaam Ondexxya) remt de werking van apixaban en rivaroxaban
- In alle ziekenhuizen een protrombinecomplex beschikbaar om bloedingen te voorkomen, zoals beriplex of cofact
Heeft u vragen over het gebruik van antistollingsmedicatie? Kijk dan op onze speciale website www.allesoverantistolling.nl/patient voor alle antwoorden en meer informatie
Gebruikt u antistollingsmiddelen? Vraag dan gratis de Antistollingspas aan!
