18 september 2023
Onderzoek naar effect op menstruatie door het gebruik van bloedplaatjesremmers
PARASOL-studie: dr. Marieke Kruip en PhD student Eva Kempers (Erasmus MC).
Dr. Marieke Kruip en PhD student Eva Kempers van het Erasmus MC willen de effecten van bloedplaatjesremmers – een type bloedverdunner – op menstrueel bloedverlies en de kwaliteit van leven bij vrouwen die deze medicijnen gebruiken onderzoeken. Voor hun onderzoek hebben ze een subsidie aanvraag gedaan bij de Trombosestichting.
Openlijk over menstruatie praten en er onderzoek naar doen is in de medische wereld nog geen gemeengoed. Het aantal onderzoeken in relatie tot menstruatie neemt sinds een paar jaar echter toe, waardoor er een beter beeld ontstaat over wat voor invloed medicatie kan hebben op menstrueel bloedverlies.
In 2023 willen dr. Marieke Kruip en PhD-student Eva Kempers van het Erasmus MC beginnen met de zogenoemde PARASOL-studie, waarin ze de effecten van de bloedplaatjesremmers op menstrueel bloedverlies en de kwaliteit van leven onderzoeken. Bloedplaatjesremmers heten officieel trombocytenaggregatieremmers (TAR) en worden bijvoorbeeld voorgeschreven om een hart- en herseninfarct te voorkomen of te behandelen. Voorbeelden van bloedplaatjesremmers zijn bijvoorbeeld acetylsalicylzuur (aspirine), carbasalaatcalcium (ascal) en clopidogrel.
Grote groep
Aanleiding voor dit onderzoek was een studie over hevig menstrueel bloedverlies bij gebruikers van andere soorten bloedverdunners als DOACs (directe orale anticoagulantia) en vitamine K-antagonisten. Kempers: ‘We dachten bij het lezen van dat onderzoek: hoe zit dit eigenlijk bij trombocytenaggregatieremmers? Ik ben de literatuur ingedoken en was snel klaar, want er is tot heden eigenlijk weinig over onderzocht.’
In Nederland waren er in 2021 ongeveer 28.000 vrouwen tussen de 15 en 44 jaar die een bloedplaatjesremmer voorgeschreven kregen ter preventie van hart- en vaatziekten, waaronder arteriële trombose. Het onderzoek is dus interessant voor een aanzienlijk grote groep vrouwen in de vruchtbare levensfase.
Kruip: ‘We waren voornemens om een klein aantal gebruikers van bloedplaatjes te werven voor ons onderzoek. De groep vrouwen die in het Erasmus MC behandeld worden en een bloedplaatjesremmer slikken, bleek groter dan we verwachtten. We gaan nu voor 100 gebruikers en een controlegroep van 200 vrouwen die geen bloedverdunners slikken. Hoe meer meningen, hoe meer nuances je uit het onderzoek kan halen.’
Andere onderzoeken
Uit het eerdere onderzoek onder DOAC-gebruikers blijkt dat er inderdaad in veel gevallen sprake is van een lagere kwaliteit van leven door een heviger menstrueel bloedverlies. ‘Vrouwen voelen zich bijvoorbeeld beperkt in hun sociale activiteiten omdat ze bang zijn een ongelukje te krijgen en blijven daardoor liever thuis. Ze moeten ’s nachts opstaan om zich te verschonen. Dat is heel belastend,’ aldus Kruip. ‘Daarbij komt dat je ook meer kans hebt op ijzergebrek bij veel bloedverlies. Dat geeft lichamelijke klachten als vermoeidheid. Daar valt simpel iets aan te doen; ijzertabletten kosten niet veel en zijn wereldwijd beschikbaar. Maar dan moet dat hevige bloedverlies wel eerst bespreekbaar gemaakt worden. Als een arts weet dat dit een bijwerking van medicatie kan zijn, zal zij of hij wellicht een patiënt daar ook eerder naar vragen of over informeren.’
De PARASOL-studie moet allereerst de vraag beantwoorden of er inderdaad sprake is van heviger bloedverlies bij het gebruik van bloedplaatjesremmer, en of vrouwen een mindere kwaliteit van leven ervaren. Kruip: ‘Artsen denken van oudsher: wat vinden we zelf interessant om te onderzoeken? Dat is het oude denken. We moeten toetsen of een onderzoek daadwerkelijk van belang is voor patiënten. Dat doen we met deze studie. Daarom is het ook fijn dat de Trombosestichting ook kleinere subsidies heeft, juist voor dit soort studies. Als er daadwerkelijk sprake is van meer bloedverlies en een mindere kwaliteit van leven? Dan moet er uitgebreider onderzoek komen. Mocht het antwoord zijn dat er geen probleem wordt ervaren door patiënten, dan is dat natuurlijk ook een mooie uitkomst.’
Taboe
De PARASOL-studie bestaat voor de deelnemende vrouwen uit twee onderdelen: het invullen van een online vragenlijst en het eenmalig bijhouden van hoeveel bloedverlies ze hebben door vast te leggen hoeveel menstruatieproducten ze gebruiken. ‘De impact van de deelname is dus beperkt,’ stelt Kruip. ‘We verwachten daardoor dat veel vrouwen willen meedoen. Praten over menstruatie wordt de laatste tijd misschien uit de taboesfeer gehaald, ik merk in de spreekkamer dat er nog altijd veel vrouwen zijn voor wie het niet normaal is om over menstruatieklachten te praten. Het zou alleen al een winst zijn als ons onderzoek kan bijdragen aan het verder doorbreken van het taboe.’
Kempers: ‘Het is sowieso goed aan te kunnen geven bij het voorschrijven van bloedplaatjesremmers dat er onderzoek is gedaan naar het effect op de menstruatie. Het gaat uiteindelijk om iets wat heel veel vrouwen aangaat.’
Kruip en Kempers verwachten in de zomer van 2024 hun onderzoeksresultaten te kunnen presenteren.
PARASOL
PARASOL staat voor antiPIAtelet theRapy And menStrual blOod Loss. ‘Omdat het een studie is die we voor en met patiënten doen, kan het helpen een herkenbaar woord te gebruiken,’ stelt Kempers. ‘De officiële titel van een studie leest meestal niet lekker weg. En aangezien we vrouwen die meedoen aan het onderzoek ook willen vragen of ze vrouwen kennen die in de controlegroep willen deelnemen, is het handig om een eenvoudige term te gebruiken.’
Met uw gift maakt u een groot verschil!
Per jaar krijgen tussen de 700 en 1.680 pilgebruiksters trombose. Door betere voorlichting kan veel tromboseleed voorkomen worden. Meer onderzoek is daarom hard nodig.
Het onderzoek van dr. Marieke Kruip en PhD-student Eva Kempers kost € 33.900. Als 10.000 mensen nu € 3,39 bijdragen, hebben we dit bedrag al bij elkaar. Dat moet toch lukken, helpt u mee?
